Psycholog to osoba, która nie zawsze jest postrzegana w kategorii specjalizacji medycznej. Nie zawsze też jest obdarzana zaufaniem. Wynika to z faktu, że efekty leczenia przez psychologa nie są tak wymierne, jak w przypadku chirurga czy lekarza ogólnego. Ludzka psychika jest bardzo skomplikowana i często dotarcie do źródła problemu oraz jego rozwiązanie wymaga długich, czasochłonnych poszukiwań. Psycholog nie leczy farmaceutykami, chociaż może je stosować w ramach wsparcia. Psycholog korzysta z różnych technik i procedur, dzięki którym budzi w pacjencie pożądane reakcje, a wytłumia niepożądane. Mówi się o nim, że jest lekarzem duszy, bowiem ma zdolność uzdrawiania emocji, psychicznych reakcji na bodźce czy motywów zachowań.
W stosunku do leczenia psychologicznego powszechnie stosuje się termin „terapia psychologiczna”. Podobnie, jak różne metody tradycyjnego leczenia, tak i postępowanie terapeutyczne jest oparte o konkretne procedury, techniki i narzędzia. Do psychologa można się udać niemal z każdym problemem. Kiedy pojawiają się nietypowe myśli, po stracie bliskiej osoby smutek i żal nie pozwala funkcjonować w normalnym świecie, odwiedzenie gabinetu może być pierwszym krokiem do normalności. Istnieją jednak takie przypadki medyczne, dla których terapia psychologiczna jest jedynym i zarazem niezbędnym rozwiązaniem. Zalicza się do nich różne zaburzenia psychogenne:
Terapia psychologiczna pozwala na pokonanie problemów i odnalezienie wewnętrznego spokoju, a w konsekwencji ponowne przystosowanie się do życia w społeczeństwie
Techniki terapeutyczne
W praktyce psychologicznej stosuje się techniki zaliczane do czterech nurtów terapeutycznych. Są to:
Każda z tych grup odnosi się do innej grupy zachowań i jest stosowana przy innych zaburzeniach. Terapia psychologiczna oparta na jednej z wybranych koncepcji prowadzi do odwrócenia nieprawidłowości, zmierzenia się z problemami, odkrycia ich przyczyn i poszukiwania rozwiązań. Proces terapeutyczny może trwać kilka miesięcy lub kilka lat, zależnie od stopnia zaburzenia oraz nasilenia nieprawidłowych zachowań.